เชื้อราแมว ปัญหาสุขภาพที่คนเลี้ยงแมวต้องรู้จัก

เชื้อราแมว หรือ Microsporum canis เป็นเชื้อราชนิดหนึ่งที่ทำให้เกิดการติดเชื้อบนผิวหนังในสัตว์เลี้ยงโดยเฉพาะกับแมว ซึ่งมักเรียกอีกชื่อว่า “โรคกลาก (Ringworm)” แม้จะมีชื่อว่า Ringworm แต่มันจะไม่มีหนอนขึ้น อย่างไรก็ตาม การติดเชื้อรานี้สามารถส่งผลกระทบต่อทั้งสัตว์และคนได้ ดังนั้น การเข้าใจลักษณะ การติดต่อ อาการของเชื้อรา และการรักษาที่เหมาะสม จะช่วยให้คุณสามารถจัดการและป้องกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในบทความนี้เราจึงจะพาคุณมาทำความรู้จักกับเชื้อราแมว พร้อมวิธีป้องกันและการรักษาที่ถูกต้อง

เชื้อราแมว (Microsporum Canis) คืออะไร?

1. ไม่ใช่เชื้อราที่มีหนอน : แม้โรคนี้จะมีอีกชื่อที่เรียกว่า Ringworm แต่จริง ๆ แล้วมันไม่ได้เกิดจากหนอน มันคือเชื้อราชนิดหนึ่งที่ทำให้เกิดการติดเชื้อบนผิวหนังโดยเฉพาะในแมว
2.  เป็นเชื้อราที่อาศัยอยู่บนผิวหนัง : Microsporum canis เป็นกลุ่มหนึ่งของเชื้อราที่เรียกว่า Dermatophytes ซึ่งอาศัยอยู่บนชั้นนอกของผิวหนัง ขน เล็บของสัตว์และคน
3. พบบ่อยในแมว : แม้ว่าสุนัขและคนก็สามารถติดเชื้อนี้ได้ แต่จะพบบ่อยที่สุดในแมว โดยเฉพาะลูกแมวที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ
4. ลักษณะผื่น : เชื้อราชนิดนี้ได้ชื่อมาจากลักษณะผื่นที่เป็นวงกลมแดง ๆ คล้ายแหวนที่เกิดบนผิวหนัง ซึ่งมักจะเป็นผื่นแดงและคัน
5. ไม่มีอาการเห็นได้ชัดเสมอไป : บางครั้งเชื้อราอาจอยู่ในร่างกายโดยไม่ปรากฏอาการให้เห็นทำให้ยากต่อการตรวจพบ แต่แมวเหล่านี้ก็ยังสามารถแพร่เชื้อได้

การแพร่กระจายและปัจจัยเสี่ยง

1. การสัมผัสโดยตรง : วิธีหลักที่เชื้อราแพร่กระจายคือจากการสัมผัสโดยตรง ซึ่งหมายความว่าสัตว์หรือคนที่ไม่ติดเชื้อสามารถรับเชื้อราได้โดยการสัมผัสกับสัตว์หรือคนที่ติดเชื้อ
2. การสัมผัสทางอ้อม : นอกจากการสัมผัสโดยตรงแล้ว การสัมผัสวัตถุที่มีเชื้อติดอยู่ เช่น แปรงหวี ที่นอน ชุด และเฟอร์นิเจอร์ ก็ทำให้ติดเชื้อได้
3. สภาพแวดล้อม : สปอร์ของ Microsporum canis สามารถอยู่รอดในสภาพแวดล้อมได้นาน ความชื้นและอุณหภูมิที่สูงจะช่วยให้มันอยู่รอดได้ดีขึ้นและรอจังหวะในการทำให้ติดเชื้อ
4. สัตว์บางชนิดเป็นพาหะ : สัตว์บางตัวที่ติดเชื้อราอาจไม่แสดงอาการแต่สามารถเป็นเพียงพาหะนำโรคได้ ซึ่งหมายความว่ามันจะแพร่เชื้อโดยไม่ป่วยเอง
5. คนก็มีความเสี่ยง : แม้ว่าจะพบโรคนี้มากในแมว แต่คนก็สามารถติดเชื้อได้เช่นกัน โดยเฉพาะผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง ทารก  ผู้สูงอายุ และผู้ที่กำลังได้รับการรักษาโรคที่ทำให้ภูมิคุ้มกันอ่อนแอ ดังนั้น ควรระวังเป็นพิเศษเมื่ออยู่ใกล้สัตว์ที่ติดเชื้อ

อาการและการตรวจหาเชื้อ

1. ผื่นแดงเป็นวงกลม : อาการที่เห็นได้ชัดที่สุดของการติดเชื้อราแมว คือ มีผื่นแดงเป็นวงกลมบนผิวหนัง ซึ่งมักจะคันและทำให้ไม่สบาย
2.  ขนร่วง : หากเป็นแมวมักจะพบขนร่วงรอบ ๆ บริเวณที่ติดเชื้อ
3. เล็บเปราะ : ในบางกรณี เชื้อราส่งผลต่อเล็บ ทำให้เล็บอาจเปราะและเปลี่ยนสีได้
4.  เรืองแสงภายใต้แสงอัลตราไวโอเลต (UV) : ลักษณะเฉพาะของเชื้อราแมว คือจะเรืองแสงเมื่อถูกแสงอัลตราไวโอเลต ทำให้สามารถมองเห็นเชื้อราได้ช่วยในการตรวจพบได้ง่ายขึ้น
5. การยืนยันด้วยการเพาะเชื้อ : เพื่อความแน่ใจว่าเกิดเชื้อราแมวหรือไม่ สัตวแพทย์อาจตรวจสอบโดยเก็บตัวอย่างแล้วนำไปเพาะเชื้อ ซึ่งวิธีนี้จะช่วยในการยืนยันการวินิจฉัยโรคนี้และปัญหาผิวหนังอื่น ๆ ที่อาจเกิดขึ้น

การรักษา เชื้อราแมว

1. การรักษาเฉพาะที่ : หนึ่งในวิธีทั่วไปที่นิยมใช้รักษาการติดเชื้อรา คือการทายาต้านเชื้อราโดยตรงบริเวณที่ติดเชื้อ
2. ยารับประทาน : ในกรณีที่รุนแรงหรือแพร่กระจายมาก อาจจำเป็นต้องรับประทานยาต้านเชื้อรา
3. อาบน้ำยาฆ่าเชื้อ : สบู่ฆ่าเชื้อราสามารถช่วยลดการแพร่กระจายและความรุนแรงของการติดเชื้อได้
4. ทำความสะอาดสภาพแวดล้อม : เนื่องจากสปอร์สามารถอยู่รอดได้เป็นเวลานาน การทำความสะอาดและฆ่าเชื้อพื้นที่อยู่อาศัยของสัตว์ที่ติดเชื้อจึงเป็นเรื่องสำคัญ เพื่อลดโอกาสการติดเชื้อซ้ำ
5. การกักกัน : ถ้าในบ้านมีสัตว์เลี้ยงหลายตัว อาจแยกสัตว์ที่ติดเชื้อออกจากสัตว์อื่นจนกว่าจะหาย เพื่อป้องกันการแพร่เชื้อไปยังสัตว์อื่น ๆ

การป้องกัน เชื้อราแมว

1. ตรวจสุขภาพสัตว์เป็นประจำ : การตรวจสุขภาพสัตว์เป็นประจำจะช่วยให้สามารถตรวจพบและรักษาเชื้อราได้เร็วขึ้น
2. หลีกเลี่ยงการใช้ของร่วมกัน : ควรหลีกเลี่ยงการใช้อุปกรณ์ด้วยกัน เช่น หวีแปรง ที่นอน หรือของเล่นชุดเดียวกันสำหรับสัตว์เลี้ยงหลายตัว โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากตัวใดตัวหนึ่งติดเชื้อ
3. รักษาความสะอาดอย่างเคร่งครัด : การล้างมือหลังจากจับสัตว์เลี้ยงและดูแลให้สัตว์เลี้ยงสะอาด สามารถช่วยป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อราได้
4. แจ้งเตือนผู้อื่น : ถ้าสัตว์เลี้ยงของคุณติดเชื้อ ควรแจ้งให้ผู้ที่มีการสัมผัสสัตว์ทราบเพื่อให้เขาระมัดระวัง
5. เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน : การดูแลให้สัตว์เลี้ยงของคุณได้รับอาหารที่ครบถ้วนและออกกำลังกายสม่ำเสมอ จะช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันทำให้ติดเชื้อยากขึ้น

สรุปได้ว่า Microsporum canis เป็นเชื้อราที่พบบ่อยและทำให้เกิดการติดเชื้อผิวหนังในแมว การเข้าใจธรรมชาติ วิธีการแพร่กระจาย และอาการของเชื้อชนิดนี้ จะช่วยให้สามารถจัดการและป้องกันการแพร่กระจายได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ การตรวจสุขภาพสัตว์ รักษาความสะอาด และการรักษาที่เหมาะสม เป็นสิ่งสำคัญในการจัดการกับการติดเชื้อชนิดนี้

คำถามที่พบบ่อย

1. คนสามารถติดเชื้อราแมวจากสัตว์เลี้ยงได้หรือไม่?

คนสามารถติดเชื้อจากสัตว์เลี้ยงได้ โดยเฉพาะหากมีการสัมผัสใกล้ชิดกับสัตว์ที่ติดเชื้อจึงควรระมัดระวัง เช่น ล้างมือหลังจากจับสัตว์เลี้ยง และหลีกเลี่ยงการสัมผัสบริเวณผิวหนังที่ติดเชื้อโดยตรง

2. ใช้เวลานานเท่าใดจึงจะแสดงอาการหลังจากติดเชื้อ?

ระยะฟักตัวหรือเวลาที่จะแสดงอาการหลังจากติดเชื้ออาจแตกต่างกันไป โดยทั่วไป อาการอาจเริ่มแสดงภายใน 10 ถึง 14 วันหลังจากสัมผัส อย่างไรก็ตาม บางครั้งอาจใช้เวลานานกว่านั้นขึ้นอยู่กับภูมิคุ้มกันของแต่ละบุคคล

3. มีวัคซีนป้องกันเชื้อราแมวหรือไม่?

ปัจจุบันยังไม่มีวัคซีนเพื่อป้องกันการติดเชื้อ Microsporum canis การป้องกันจึงขึ้นอยู่กับการรักษาสุขอนามัยที่ดี การตรวจสุขภาพสัตว์เป็นประจำ และการรักษาอย่างทันท่วงทีเมื่อพบอาการ

4. สัตว์เลี้ยงที่เคยติดเชื้อมีโอกาสติดซ้ำได้หลังจากรักษาหายแล้วหรือไม่?

แม้ว่าการรักษาจะกำจัดเชื้อราได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่ก็ยังมีโอกาสเกิดการติดซ้ำได้อีก โดยเฉพาะหากสภาพแวดล้อมไม่ได้รับการทำความสะอาดและฆ่าเชื้ออย่างทั่วถึง จึงควรมั่นใจว่าที่อยู่ของสัตว์เลี้ยงปราศจากสปอร์ของเชื้อรา เพื่อป้องกันการติดเชื้อซ้ำ